"Η μονή της Χώρας (Καχριέ τζαμί) είναι το σημαντικότερο μνημείο της εποχής των Παλαιολόγων και λόγω του μοναδικού του εικονογραφικού προγράμματος ένα από τα σπουδαιότερα καλλιτεχνικά δημιουργήματα της βυζαντινής τέχνης.
[...] Ανώνυμος βιογράφος του 9ου αι. αποδίδει την ίδρυση στον Άγιο Θεόδωρο, θείο της Θεοδώρας. Ο Ιουστινιανός τον έφερε στην Κωνσταντινούπολη για να ενισχύσει την εκκλησία στον αγώνα της κατά των Θεοπασχιτών (536). Εγκατέστησε τον Θεόδωρο, έξω από τα τείχη, στη χώρα όπου υπήρχε ναΐσκος και κελλί. Ο Θεόδωρος, βοηθούμενος από το αυτοκρατορικό ζεύγος, έχτισε μοναστήρι. Αλλά σε γενόμενο σεισμό το 557 καταστράφηκε. Με τη βοήθεια πάλι του Ιουστινιανού ξαναχτίστηκε νέο, μεγαλύτερο μοναστήρι, με τρουλλαίο ναό αφιερωμένο στην Παναγία και με εσωτερική μαρμάρινη διακόσμηση.
[...] Η μονή της Χώρας μετετράπη σε τέμενος στα τέλη του 15ου αι. Σήμερα είναι μουσείο.
Φαίνεται ότι μετά την Άλωση ο ψηφιδωτός διάκοσμος σκεπάστηκε. [...] Σοβαρές εξάλλου φθορές έπαθε το μνημείο από τις κατά καιρούς πυρκαϊές και τους σεισμούς.
Από το 1876 άρχισαν σιγά-σιγά να αποκαλύπτονται τα ψηφιδωτά.
[...] Ο ψηφιδωτός διάκοσμος του ναού και οι τοιχογραφίες του παρεκκλησίου αποτελούν ζωγραφικό υπόμνημα για το ανεβασμένο ποιοτικά επίπεδο, την ιδεολογική κατεύθυνση, την αναβίωση των κλασσικών γραμμάτων, την καλλιτεχνική καταξίωση και το υψηλό ήθος της Αναγεννήσεως των Παλαιολόγων κατά τον 14ο αι.
Η μονή της Χώρας είναι μιά από τις σημαντικότερες και ωραιότερες πινακοθήκες στον κόσμο."
[Αθανασίου Παλιούρα, "Μονή της Χώρας", στον τόμο Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, 1989]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου