Γνωριμία με την Βαλέτα

Το 1566, το Ανεξάρτητο Στρατιωτικό Τάγμα του Ξενώνα του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ, της Ρόδου και της Μάλτας, γνωστό και ως Τάγμα των Ιωαννιτών Ιπποτών, ίδρυσε βορειοανατολικά του νησιού της Μάλτας μια οχυρωμένη πόλη που θα μπορούσε να αντἐξει τις πολιορκίες των Οθωμανών. Την ονόμασαν "Ταπεινοτάτη των Πόλεων Βαλέτα", προς τιμή του Γάλλου Μεγάλου Μάγιστρου του Τάγματος, Ζαν Παριζό ντε λα Βαλέτ (1499-1568). Είναι η Βαλέτα (Valletta), η "Απόρθητη Πόλη", σημερινή πρωτεύουσα (με περίπου 6000 κατοίκους) του νησιωτικού κράτους της Μάλτας και Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ουνέσκο (1980).

Πανόραμα Μάλτας

Εμπορικός δρόμος στη Βαλἐτα (Valletta)

Σπίτια στην πόλη Μόστα (Mosta)

Ο κόλπος του Αγίου Ιουλιανού (Saint Julian's Bay)

Πύλη στην Ραμπάτ (Rabat)


Άποψη της Μεδίνα (Mdina)


Το λιμάνι των Τριών Πόλεων (3 Towns)

Παλιά σπίτια στη Σλίμα (Sliema)

Το λιμάνι του νησιού Γκόζο (Gozo)

Το Μπλε Παράθυρο στο Γκόζο (Azzur Window, Gozo)

Η παλιά πόλη της Βικτόρια, πρωτεύουσας του Γκόζο (Victoria, Gozo)

Ο κόλπος Ράμλα στο Γκόζο (Ramla Bay, Gozo)

Νίκου Καββαδία, Οι Εφτά Νάνοι στο s/s CYRENIA

Στην Έλγκα

Εφτά. Σε παίρνει αριστερά, μην το ζορίζεις.
Μάτσο χωράνε σε μια κούφιαν απαλάμη.
Θυμίζεις κάμαρες κλειστές, στεριά μυρίζεις.
Ο πιο μικρός αχολογάει μ' ένα καλάμι.

Γυαλίζει ο Σημ της μηχανής τα δύο ποδάρια.
Ο Ρεκ λαδώνει στην ανάγκη το τιμόνι.
Μ' ένα φτερό ξορκίζει ο Γκόμπυ τη μαλάρια
κι ο στραβοκάνης ο Χαράμ πίττες ζυμώνει.

Απ' το ποδόσταμο πηδάν ως τη γαλέτα.
-Μπορώ ποτέ να σου χαλάσω το χατίρι;
Κόρη ξανθή και γαλανή που όλο εμελέτα
ποιός ρήγα γιός θε να την πιεί σ' ένα ποτήρι;

Ραμάν αλλήθωρε, τρελέ, που λύνεις μάγια,
κατάφερε το σταυρωτό του Νότου αστέρι
σωρός να πέσει, να σκορπίσει στα σπιράγια,
και πες του κάτω από ένα δέντρο να με φέρει.

Ο Τοτ, τού λείπει το ένα χέρι μα όλο γνέθει,
τούτο το απίθανο σινάφι να βρακώσει.
Εσθήρ, ποιά βιβλική σκορπάς περνώντας μέθη;
Ρούθ, δε μιλάς; Γιατί τρεκλίζουμε οι διακόσιοι;

Κουφός ο Σάλαχ, το κατάστρωμα σαρώνει.
- Μ' ένα ξυστρί καθάρισέ με απ' τη μοράβια.
Μα είν' ένα κάτι πιο βαθύ που με λερώνει.
-Γιέ μου, πού πας;- Μάνα, θα πάω με τα καράβια.

Κι έτσι μαζί με τους εφτά κατηφοράμε.
Με τη βροχή, με τον καιρό που μας ορίζει.
Τα μάτια σου ζούνε μια θάλασσα, θυμάμαι...
Ο πιο στερνός μ' έναν αυλό με νανουρίζει.

Colombo 1951

[Τραβέρσο, 1975]

"Ο Paul Delvaux και η Αρχαιότητα" στην Άνδρο

Από τις 28 Ιουνίου κι έως τις 27 Σεπτεμβρίου 2009 παρουσιάζεται στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, στην Χώρα της Άνδρου, η έκθεση έργων του Βέλγου ζωγράφου Πωλ Ντελβώ, με θέμα Ο Paul Delvaux και η Αρχαιότητα, μια έκθεση την οποία είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ και να θαυμάσω από κοντά τον προηγούμενο μήνα.

Ο Paul Delvaux γεννήθηκε το 1897 στο Antheit του Βελγίου και πέθανε στη Furnes το 1994. Σπούδασε Αρχιτεκτονική και Διακοσμητική Ζωγραφική στην Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών των Βρυξελλών και δέχτηκε επιδράσεις από το έργο των Giorgio de Chirico και René Magritte.

Πήρε μέρος στις σημαντικότερες εκθέσεις των Σουρεαλιστών, όπως στην Διεθνή Έκθεση του Σουρεαλισμού στην Galerie des Beaux-Arts του Παρισιού το 1938, και το 1948 εξέθεσε στην 24η Μπιενάλε της Βενετίας.

Κατά την περίοδο 1950-1962 δίδαξε ως Καθηγητής στο εργαστήρι Ζωγραφικής στην Ανώτατη Εθνική Σχολή Τεχνών και Αρχιτεκτονικής «La Cambre» στις Βρυξέλλες και το 1965 έγινε πρόεδρος και διευθυντής του τμήματος Καλών Τεχνών της Βασιλικής Ακαδημίας του Βελγίου.

Αναδρομικές εκθέσεις για το έργο του οργανώθηκαν ανά τον κόσμο και το 1977 ανακηρύχθηκε Αντεπιστέλλον Μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας. Το 1979, ιδρύθηκε στις Βρυξέλλες το Ίδρυμα Paul Delvaux, ενώ από το 1982, λειτουργεί στη βελγική πόλη Saint-Idesbald το Μουσείο Paul Delvaux.

Το έργο του Delvaux διακρίνεται για την τοποθέτηση ρεαλιστικών στοιχείων μέσα σε μια σύνθεση χωρίς πλοκή και χωροχρονική αλληλουχία που εξαλείφει τον ρεαλισμό των πραγμάτων και δίνει στην δουλειά του ένα υπερρεαλιστικό ύφος, το οποίο τον συνέδεσε με το κίνημα του Σουρεαλισμού.
Ο Delvaux όρισε τον Σουρεαλισμό ως «… επανεισαγωγή του θέματος αλλά κατά μία έννοια σαφώς καθορισμένη, την έννοια του παράδοξου και του εξωλογικού». Από τον Σουρεαλισμό, δηλαδή, ο Delvaux δεν ασπάζεται τον αυτοματισμό της δημιουργίας αλλά μόνο την υπέρβαση της λογικής και την εκφραστική ελευθερία. Στους πίνακές του παρατηρούμε γυμνά που μοιάζουν με κέρινα ομοιώματα, τοποθετημένα σε κλασικές αρχιτεκτονικές συνθέσεις ή ακόμα, βιομηχανικά προϊόντα να συνυπάρχουν με αρχαιοελληνικούς ναούς. Με αυτήν την αποσπασματική πλοκή και την έλλειψη συνοχής στις συνθέσεις του, ο Βέλγος καλλιτέχνης μας μεταφέρει σε ένα εξωπραγματικό, ονειρικό σύμπαν.

Παναγία η Σαϋντνάγια στη Συρία

Το Ορθόδοξο Μοναστήρι της Παναγίας της Σαϋντνάγια δεσπόζει στο λόφο της ομώνυμης κωμόπολης στη Συρία κι ανήκει στο Πατριαρχείο Αντιοχείας που εδρεύει στη Δαμασκό, φιλοξενώντας περί τις 40 μοναχές. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνηματικά κέντρα στη Μέση Ανατολή (το δεύτερο μετά τα Ιεροσόλυμα), όπου συναντιούνται πιστοί από όλον τον κόσμο, κυρίως κατά την ημέρα εορτασμού της Μονής, στις 8 Σεπτεμβρίου, γιορτή του Γενεσίου της Θεοτόκου.

Στο Μοναστήρι, φυλάσσεται εκτός από την πολύτιμη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Σαϋντνάγια, έργο του Ευαγγελιστή Λουκά και μια σημαντική βιβλιοθήκη, πλούσια σε βυζαντινά χειρόγραφα. Επίσης, άξιο μνείας είναι το γεγονός ότι η Μονή έχει συστήσει ένα ίδρυμα για την ανατροφή κι εκπαίδευση δεκάδων ορφανών κοριτσιών.

Η Μονή χτίστηκε περίπου στα 547 μ.Χ. από τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα Ιουστινιανό Α΄. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Ιουστινιανός, όντας σε πόλεμο εναντίον των Περσών, διέσχιζε με τα στρατεύματά του την περιοχή της Συρίας. Κατά την διάρκεια μιας έκτακτης στάσης για την αναζήτηση νερού, ο Αυτοκράτορας αντελήφθη μια πανέμορφη γαζέλα και θέλησε να την κυνηγήσει. Την ακολούθησε μέχρι που εκείνη σταμάτησε δίπλα σε μια πηγή στην κορυφή ενός βραχώδους λόφου και προσπάθησε να την χτυπήσει. Τη στιγμή εκείνη η γαζέλα μεταμορφώθηκε σε ομιλούσα εικόνα της Παναγίας και πριν εξαφανιστεί του είπε: «Όχι. Δε θα με χτυπήσεις, Ιουστινιανέ, αλλά θα μου χτίσεις μια εκκλησία σ’ αυτόν εδώ το λόφο».

Ο Αυτοκράτορας διέταξε αμέσως την οικοδόμηση της εκκλησίας αλλά οι αρχιτέκτονές του δεν κατάφερναν να συμφωνήσουν στο επιθυμητό σχέδιο του ναού. Τότε, η Παναγία εμφανίστηκε ξανά στον Ιουστινιανό, αυτή τη φορά με όνειρο και του παρέδωσε το σχέδιο, με βάση το οποίο χτίστηκε ο ναός της Σαϋντνάγια.

Η συριακή λέξη «Σαϋντνάγια» έχει δύο ετυμολογικές εκδοχές. Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή σημαίνει «η Κυρά μας» και προέρχεται από τις λέξεις «Σάυντα» (= Κυρία) και «Νάγια» (= Δική μας). Σύμφωνα με την άλλη εκδοχή σημαίνει «Τόποι κυνηγιού» και προέρχεται από τις λέξεις «Σεΐντ» (= Κυνήγι) και «Ντνάγια» (= Τόποι).

Θαυμάζοντας τη λίμνη Κερκίνη {β΄}

Θαυμάζοντας τη λίμνη Κερκίνη {α΄}